Malle Henkie Deluxe

Geplaatst op november 28, 2002 | Gearchiveerd onder Geen categorie | Reageer

Ik dacht aan Malle Henkie van de taxistandplaats, en ineens zag ik Harry Mens voor me.

Bij de taxistandplaats van het Centraal Station liep jarenlang een man die het in- en uitstappen van passagiers regelde. Hij droeg een lange oude legerjas (ik meen dat er zelfs enige medailles op zijn borst prijkten), op zijn hoofd stond een soort conducteurspet, zijn handen staken in wollen handschoenen met afgeknipte vingers en hij zwaaide met zo’n spiegelei op een stokje, zoals klaar-overs vroeger gebruikten.

Ondertussen bracht hij een raadselachtig gebrabbel voort, alsof zijn werk zo ingewikkeld was dat hij er voortdurend met zichzelf over moest vergaderen. Volgens mij heette hij Henkie. Henkie, of Malle Henkie, zoals de chauffeurs hem noemden, was gefascineerd door het verkeer, en bij de taxi’s had hij een plek gevonden waar hij ondanks zijn zwakbegaafdheid een voorname rol in de wereld van het verkeer kon spelen. De chauffeurs tolereerden hem. Deels voor hun eigen vermaak hadden ze hem uitgedost met die pet, die jas en dat spiegelei en ze gunden hem de illusie dat hij sturend optrad bij iets dat in werkelijkheid vanzelf ging. Hij maakte zich nuttig door koffie, vroeg geen geld voor zijn diensten, haalde koffie en sigaretten voor de chauffeurs, en dat hij soms ineens iets raars deed – dan hield hij bijvoorbeeld plots een taxi tegen omdat er vogelpoep op de motorkap zat – tja, dat kon je verwachten van iemand die niet helemaal wijs is.

Malle Henkies zijn overal. Meestal zijn ze zwakbegaafd, of gewoon een beetje vreemd. Laatst zag ik er nog een. In een drukke winkelstraat stond zo’n Peruaans orkestje te spelen, u kent ze, mannen in poncho’s met trommels, gitaren en een panfluit. Ze werden gedirigeerd door een mannetje in een donkergroene loden jas, een jagershoedje met veertje op zijn hoofd, keurige zijden shawl om, in zijn hand een dirigentenstokje, dat hij redelijk geloofwaardig op en neer bewoog. Dit soort bandjes hebben nooit een dirigent, laat staan een die eruit ziet als een boekhouder uit Beieren, maar voor iemand die dat niet wist, of het voor de gelegenheid even vergat, was het best een aannemelijk tafereel. De Peruanen lachten, de omstanders lachten, en het mannetje was zichtbaar gelukkig.
Ik keek naar hem, moest aan Malle Henkie van de taxistandplaats denken, en ineens zag ik Harry Mens voor me.

Harry Mens is eigenlijk ook een soort Malle Henkie. Waar het bij Malle Henkies om draait is de vraag: zijn er behalve Henkie zelf nog andere mensen die hem serieus nemen? Zo niet, dan is Henkie waarschijnlijk een Malle Henkie. Ik vervul een cruciale functie, denkt Malle Henkie, zonder mij zou het hele taxiverkeer in het honderd lopen, maar de chauffeurs weten beter. Het enige verschil, als Henkie er niet was, zou zijn dat de chauffeurs dan niemand hadden om grapjes over te maken en zelf hun koffie moesten halen.

Harry Mens is de Malle Henkie van de Nederlandse televisie. Strikt genomen is hij volkomen ongeschikt als televisiepresentator (hij kan bijvoorbeeld amper praten), maar net als Henkie werkt hij voor niets, sterker, hij betaalt zijn hele talkshow uit eigen zak en gooit er desnoods nog wat bovenop. Bij RTL5 doen ze dus net alsof ze zijn programma interessant vinden, en ondertussen denken ze: gratis zendervulling, dankjewel Malle Harry.

Malle Harry doet soms ook ineens iets geks, net als Henkie. Laatst huurde hij bijvoorbeeld een andere Malle Henkie in als politiek commentator, maar dat zet RTL5 dan snel recht, en als Harry dan gewoon de advocatenrekeningen betaalt, is er niets aan de hand. Dat soort dingen heb je nu eenmaal met Malle Henkies.
Ook in de Nederlandse politiek heeft Harry Mens inmiddels een soort Malle Henkie-rol verworven. Laatst zag je het heel duidelijk. De kabinetscrisis bereikte zijn hoogtepunt, de spanning steeg, bewindslieden en kamerleden liepen af en aan, dagjesmensen en voorbijgangers verdrongen zich op het Binnenhof om er iets van mee te maken, en ineens was daar ook Harry Mens. Keurig geknipt en geschoren, in een chique winterjas, stond hij daar en gaf commentaar. Die ochtend begreep hij uit het nieuws dat het nu echt crisis was, hij trok een net pak en zijn nieuwe winterjas aan, reed in zijn Bentley naar het Binnenhof, posteerde zich op een strategische plek, en ja hoor, daar was de eerste tv-reporter al. Malle Harry stak van wal en verdómd, met zijn grijze coupe, zijn ietwat zorgelijke toon en zijn deftige winterjas was het net alsof hij erbij hoorde. Alsof hij werkelijk een rol vervulde in het grote drama dat zich daar afspeelde. Terwijl dat in werkelijkheid niet zo is. Mens is geen parlementariër, geen bewindspersoon, geen journalist, geen politicoloog, geen partijfunctionaris, geen partijlí­d zelfs, vermoedelijk, (de VVD pruimt hem niet, de LPF keerde hij de rug toe), kortom, er valt geen enkele hoedanigheid te bedenken waarin Harry Mens in de Nederlandse politiek een rol speelt, of het zou die van geïnteresseerde omstander moeten zijn. (‘Harry Mens, ondernemer’, heette het dan ook in de meeste programma’s die hem opvoerden.) De rol van de taxichauffeurs wordt in dit geval gespeeld door de politieke pers, die dankzij Harry niet uit hun stoel hoeven te komen, want net als Henkie komt Harry de goodies met alle plezier brengen.
Dit is niet iets om je zorgen om te maken.

Malle Henkies zijn er altijd geweest en zullen er altijd zijn. Ze zoeken naar plaatsen waar iets gebeurt, naar drukte en beweging, die zí­j dan zogenaamd veroorzaakt hebben. Dat ze ook op televisie zouden verschijnen was slechts een kwestie van tijd.

Reacties

Laat een bericht achter