Impliciete associaties
Geplaatst op augustus 1, 2007 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer
Als je vindt dat van een immigrant net zo goed mag worden verwacht dat hij deelneemt aan de economie als een autochtoon, en zijn afwijkende achtergrond daarbij wel een obstakel kan zijn maar geen excuus, dan moet je ook hard optreden tegen mensen die immigranten op oneigenlijke gronden van de arbeidsmarkt weren. Het probleem is dat het in Nederland de afgelopen decennia aan beiden nogal heeft ontbroken: én een druk op immigranten om zich tot volwaardige werkkracht te ontwikkelen, én een druk op werkgevers om ze ook echt de kans te geven. Op beide punten werd door politici krachtig de andere kant opgekeken. Dat gaat nu anders, waarbij de immigrant de pech heeft dat het één – werken voor de kost – aanzienlijk makkelijker valt af te dwingen dan het ander – de selectie van kandidaat A boven kandidaat B, zeker in Nederland, waar woorden maar al te graag de plaats innemen van daden en we liever op zondag het spandoek tegen discriminatie ontrollen dan dat we op maandag een allochtoon oproepen voor een gesprek.
Guusje ter Horst, onze nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, wil dit probleem nu proberen op te lossen door mensen het recht te geven anoniem te solliciteren, althans bij de rijksoverheid. Alle andere pogingen er iets aan te doen zijn tot nu toe mislukt, dus we moeten het maar proberen, vind ik.
Door de psychologen Nosek, Banji en Greenwald van de universiteit van Harvard wordt sinds 1998 onderzocht in hoeverre discriminerend gedrag voortkomt uit ‘impliciete associaties’, onbewuste voorkeuren waarover we geen controle hebben. En die dus ook niet vatbaar zijn voor kennis en informatie, het serum waar doorgaans naar wordt gegrepen bij de bestrijding van vooroordelen.
Op http://implicit.harvard.edu staat een aantal van hun tests. ‘De meeste mensen die ik ken verwerpen discriminatie in alle soorten en maten’ schreef columnist Ben Tiggelaar onlangs in Intermediair, ‘maar eindigden in deze Impliciete Associatie Test in de categorie Wilders.’ Ik ken Tiggelaars kennissenkring niet, maar die bestaat of uit geharde crypto-racisten of, en dat vermoed ik, hij overdrijft. Ik heb geen enkele reden om te denken dat ik immuun zou zijn voor impliciete associaties en toch kwam ik uit de test als iemand die er ‘niet of vrijwel niet’ door wordt gehinderd, noch op het gebied van huidskleur of, een andere test, ten aanzien van alcoholgebruik. In dat laatste geval wordt nagegaan of je drank onbewust met positieve dingen associeert en frisdrank met negatieve. Ik drink regelmatig, en met plezier, maar blijkbaar dus niet op grond van impliciete associaties.
Maar goed, misschien is mijn psyche wél veel minder bezoedeld dan die van Ben Tiggelaar en zijn kennissen, op zichzelf een prettige gedachte, maar waar het om gaat is hoe dit gemiddeld ligt. En als impliciete associaties bij discriminatie op de arbeidsmarkt een grote rol spelen dan is het misschien inderdaad een goed idee om ze in elk geval aan het begin van een sollicitatieprocedure buiten spel te zetten door brieven te anonimiseren. Ik kan eigenlijk alleen maar zeggen: ga ook eens naar http://implicit.harvard.edu, doe een paar van die tests en laat me weten (jan@kuitenbrouwer.org) wat eruit komt. Want Ter Horsts streven om nu eindelijk eens iets te doen tegen discriminatie op de arbeidsmarkt, juist nu we immigranten zo onder druk zetten om mee te doen, verdient alle steun.
Reacties
Laat een bericht achter