Schip van staat
Geplaatst op november 5, 2007 | Gearchiveerd onder Geen categorie | Reageer
Las u ook dat Ed van Thijn afscheid van de politiek genomen heeft? Dat is toch een beetje: ‘Sjoukje Dijkstra stopt met schaatsen.’ Net als Alexander Rinnooy Kan, Hans Hoogervorst en ongetwijfeld vele andere verstandige representanten van wat wel de ‘oude’ politiek genoemd wordt, maakt van Thijn zich zorgen over de versplintering van het politieke tableau. Het politieke midden implodeert, de vleugels gaan er met het centrum vandoor. Nu heb ik de term ‘vleugel’ altijd wat eigenaardig gevonden voor het ongevaarlijk-radicale deel van een politieke partij, zoiets kun je beter de marge noemen, de lunatic fringe, zoals de Engelsen zo fijn zeggen, want vleugels zijn sterk en bedoeld om het centrum op te tillen. Dat dus vooral niet te zwaar mag zijn. Eerst is de Nederlandse politiek te middelpuntzoekend – aldus de allerwegen onderschreven verklaring voor het succes van Pim Fortuyn – en nu is ze alweer te middelpuntvliedend.
Help, het politieke midden is te vol!
Help, het politieke midden loopt leeg!
Je zou haast gaan denken dat deze pleitbezorgers der redelijkheid evengoed ten prooi zijn aan de hysterie waartegen zij waarschuwen. Zoals in die klassieke filmgrap van iemand die buiten zinnen krijst dat iedereen kalm moet blijven. Altijd grappig, maar wie wel eens gezien heeft (bijvoorbeeld in Circus World, 1964, met John Wayne en Claudia Cardinale) hoe scheepspassagiers een schip tot zinken kunnen brengen door bij een beetje slagzij aan stuurboord en masse naar bakboord te rennen, weet hoe catastrofaal massahysterie kan uitpakken. James Surowiecki mag de wereld dan veroverd hebben met The Wisdom of Crowds, laten we niet vergeten dat er ook zoiets bestaat als de madness of crowds. En zo caramboleren we voort, van stoep naar stoep, over de gulden middenweg. En ondertussen komt er water uit de kraan, stroom uit het stopcontact, houden de dijken stand, staan de bruggen overeind, haalt de politie auto’s onder geldige APK van de weg, rukt er een ambulance uit als je 112 belt, en geeft tachtig procent van de bevolking enquêteurs te kennen dolgelukkig te zijn. En verruilen de ‘maatschappelijk bezorgden’ de commerciële zenders massaal voor het stichtelijke vermaak van Nederland 1. Er zijn mensen die menen dat Nederland beter af zou zijn met een twee-partijenstelsel. Of ze gelijk hebben weet ik niet, onze nationale splijtzucht is misschien te diep geworteld voor zo’n politiek model, maar het is wel verleidelijk je voor te stellen hoe de recente Nederlandse geschiedenis zou zijn verlopen als we zo’n systeem al gehad hadden. Hoe zou het Pim Fortuyn dan vergaan zijn?
In Engeland hebben zowel de conservatieven als labour een stel kleurrijke excentrieken in hun midden, denk aan Boris Johnson, denk aan Ken Livingstone, flamboyante dwarsliggers, maar geen loners, omdat hun partij ze accepteert en de ruimte geeft. Precies wat de VVD volgens Wiegel met Verdonk had moeten doen. Want Dat Verdonk en Wilders rancuneuze narcisten zijn die hun achterste afvegen met het belang van hun partij (en straks dus met het belang van Nederland, denk ik dan), dat is evident, maar een partijleider die zulke vogels met harde hand kortwiekt geeft óók geen blijk van zelfrelativering. En als de partijbanden dan toch te veel gaan knellen, dan kan zo’n ambitieuze eenling het alleen gaan proberen, en zo’n solist kan in een tweepartijenlandschap best een paar zeteltjes veroveren, maar een taartpunt van de macht is er niet bij.
En dan, dat zag je bij de LPF, is de lol er snel af. De Pims, Rita’s en Geerts willen minister worden, wat zeg ik, minister president, vanaf de Kamerbankjes geduldig een overtuiging uitdragen, zoals de SP nu 20 jaar doet, dat is niets voor hen. Inmiddels is het bij de partijen die in de knel zitten bon ton om de SP van populisme te betichten, maar dat klinkt toch een beetje als René Froger die Marco Borsato van populariteit beschuldigt. Natuurlijk is de SP ‘populistisch’, toon mij een linkse partij van die omvang die het niet is. Dat is het verneukeratieve van de term populisme: mensen die tegen populisme ageren zijn niet tegen het bespelen van het volk, maar tegen het bespelen van een bepaald deel van het volk. Met haar hapklare Albert-Cuyp-multiculturalisme heeft de PvdA evengoed decennia lang populisme bedreven, al was het via een ander ‘volk’ dan waar Wilders en Verdonk zich op richten.
Daar heeft Ed van Thijn toen nog zo’n voorname rol in gespeeld, u weet wel, die nu afscheid neemt. Samen met zijn echtgenote Hedy d’Ancona wist Ed precies hoe het moest met de minderheden en de integratie, weet u nog? En daarna bewees hij de politiek ook nog een grote dienst door in de Eerste Kamer een jarenlang voorbereide wet waar een grote meerderheid voor was, en hij zelf trouwens ook, op het allerlaatste moment tegen te houden, alleen omdat hij zijn plekje in de politieke geschiedenisboeken nog niet verdiend had. Ja precies, die van Thijn, en die neemt nu dus afscheid. Tja, en als je daarmee in de krant wil moet je natuurlijk wel een beetje uitpakken. Iets met de democratie of zo, die naar de bliksem gaat.
Reacties
Laat een bericht achter