Het gewicht van licht II
Geplaatst op februari 13, 2008 | Gearchiveerd onder Geen categorie | 1 Reactie
Ook zo kun je de winterblues, aka SAD, aka SMILE bestrijden.
Vorige week (in Trouw, woensdag 6 feb jl) had ik het en passant over fibromyalgie, als voorbeeld van een modeziekte. Het lag voor de hand dat daar een paar bozen brieven op zouden komen, tot ik me realiseerde dat fibromyalgie-patiënten misschien wel helemaal geen brieven kúnnen schrijven, want het is niet niks wat die allemaal onder de leden hebben. Hyperventilatie, duizeligheid, hypermobiliteit, hoofdpijn, high sensitive person, spastische darm, chronisch vermoeidheid syndroom, si-gewricht, hypoglycemie, candida infectie, stress, hpu en carpaal tunnel syndroom – aldus www.allesoverfibromyalgie.com. Je vraagt je af waarom ochtendhumeur en burengerucht er niet bij staan. ‘U ziet,’ schreef ‘Frans’ op de Trouw-site, ‘de fibromyalgie-leider is niet voor één gat te vangen.’
Maar eigenlijk had ik het over de winterblues, de najaarsdip, ook wel Seasonal Affective Disorder, ongetwijfeld zo genoemd omdat je dat leuk kunt afkorten tot SAD (Seasonal Mood Inbalance & Lack of Energy zou ook een goede naam zijn, maar dan krijg je SMILE) – somberte door gebrek aan daglicht. We leven steeds inhuiziger (roeien op de sportschool ipv op het water) de atmosfeer bevat steeds meer fijnstof, dat licht tegenhoudt, en ook het systeem van zomer-en wintertijd zou een factor zijn. Die term, zomer- en wintertijd, klopt eigenlijk niet, in werkelijkheid is er alleen daylight saving time (DTS), oftewel zomertijd: in het voorjaar gaat de klok een uur vooruit zodat het langer licht blijft. De ochtenden worden daardoor donkerder, als de klok in het najaar weer teruggaat wordt het weliswaar eerder licht, maar zijn de dagen zo kort dat we daar nauwelijks van profiteren. Per saldo leveren we dus licht in, en ook dat zou dus bijdragen tot SAD, SMILE, de najaarsdip, de winterblues of hoe u het wilt noemen.
Architecten zijn zich bewust aan het worden van het probleem. In veel kantoorgebouwen is eigenlijk te weinig licht, met als gevolg bijvoorbeeld de bekende vier-uursdip. Dankzij de gewiekste marketing van Unilever wordt die nu massaal met Cup-a-Soup bestreden, terwijl beter licht ook flink zou schelen. Dat moet dan wel ‘volspectrum licht’ zijn, kunstlicht dat de kleurfrequentie van authentiek daglicht benadert. Gewone lampen doen dat maar voor 60 of 70%, maar zogenaamde volspectrum-lampen scoren 96% (een ‘CRI’ van 96), bij een kleurtemperatuur van ongeveer 5500 Kelvin. Veehouders, aquariumliefhebbers en wietkwekers gebruiken die lampen als substituut voor zonlicht, ze bestaan als peer en als buis (zie bijvoorbeeld www.fullspectrumsolutions.com) en zijn iets maar niet veel duurder dan normale lampen. Een beetje handige klusser kan dus een anti-winterblueslamp bouwen die een fractie kost van een officiële, bijvoorbeeld de Philips Bright Light, of de lampen van Apollo, een groot Amerikaans merk op dit gebied. Zelfs een dageraadsimulator valt zelf te maken. Sluit een daglichtlamp aan op zo’n eenvoudige tijdschakelaar voor op het stopcontact en je hebt een lichtwekker, al wordt het misschien wat abrupt dag en moet je het zonder die vrolijke sfeergeluidjes stellen van de Philips Wake Up Light. Die heb ik van de week trouwens eens open gemaakt, om te ontdekken dat daar geen breed- of vol-spectrum lamp in zit, maar vreemd genoeg een gewoon Softone peertje van 60 watt. Het is dus de vraag of dat apparaat eigenlijk wel bijdraagt aan je licht-intake. Misschien is het effect psychologisch. Dat zo’n lamp vooral dient om je erop te wijzen dat ergens ver weg, aan de andere kant van de lichtbarrière waarachter wij leven, een kikker kwaakt en de zon opkomt.
Reacties
Eén reacties to “Het gewicht van licht II”
Laat een bericht achter
Zeer geachte heer Kuitenbrouwer, op zoek naar info over volspectrumlicht, kwam ik op uw website. Nou, die staat inmiddels bij mij favorieten, wat een grappig artikel over die winterblues.
Ik heb zo’n Bright Light lamp van Philips – vind het stom vervelend om elke dag een half uur op 20 cm afstand voor zo’n lamp te moeten zitten en heb ook niet de indruk dat het echt helpt, ik geloof dat je net zo goed naar buiten kunt gaan; ik denk dat ik maar een hondje koop,dan moet ik wel naar buiten, want dat blijft het probleem uiteraard (misschien is die hond dan ook nog als ziektekosten aftrekbaar van de belastingen!)
Ik ga ook aan Philips vragen of ik de peer kan verwisselen met zo’n volspectrum lamp, alsdan kan ik ook nog m’n eigen wiet kweken en zo nu en dan een sticky roken, schijnt ook als de bekende Haarlemmerolie voor veel dingen goed te zijn.
Geachte heer K, beste Jan, ik hoop nog veel columns van u te lezen (ook als remedie tegen de winterblues),
m.vr.gr., Aline van Dijk