Vlees én vis (NRC Handelsblad 3-1-1994 )
Geplaatst op november 18, 2011 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer
De anderhalf uur lange uitzending van Barend & Van Dorp, afgelopen woensdag, moet tot de raadselachtigste, meest betoverende televisie gerekend worden die ooit in Nederland gemaakt werd. Niet voor niets kwam het programma rechtstreeks tot ons uit de hoofdstad van Catalonië. Waar Salvador Dali woonde, waar ze huizen bouwen die op draken lijken, met golvende gevels, als in een droom. Waar ze vlees en vis samen in een pan stoppen.
Het is duidelijk dat Cruijff hier eindelijk de omgeving gevonden heeft dat zijn altijd wat onwennig over het Hollandse laagland zwevende temperament gezocht heeft. Hij is opgebloeid, als een verbleekte goudvis die weer kleur krijgt in open water. In Catalonië begrijpen ze Cruijf. Cruijff ís helemaal geen Nederlander, Cruijff is een Catalaan, dat werd ineens duidelijk. Je zag hem zijn rechtmatige plaats opeisen in de grote Catalaanse traditie: Gaudi, Dali, Miró, Mariscal … Cruijff. Grillige, goedaardig gestoorde genieën, goochelaars van beeld en bal.
In de eerste minuten zag je het eigenlijk al, toen de maestro vanuit stilstand een hakje speelde: hij wilde met het onderwerp geld beginnen omdat dat het minst belangrijk was, maar toen dat punt was afgehandeld, en de wérkelijke redenen moesten komen, stelde hij dat de overige punten eigenlijk ondergeschikt waren. Niemand aan tafel had hier zo gauw van terug, zodat Cruijff ongestoord vaart kon maken voor zijn volgende rush, die ook vol schijnbewegingen en tussen-de-beners was. Ik citeer:
“Dat is ook het punt dat je komt: Idealistisch wil ik het, Realistisch heb ik er niks mee te maken. Het Realistische is dat iedereen die mij een beetje na staat in het voetbal, die heeft op twee basisredenen eigenlijk voor 99 procent afgeraden om het te doen. En mensen die negatief in het Realistische adviseren, ís natuurlijk negatief. Kom je bij het andere gedeelte: Wat is Idealistisch? Het is dat je met spelers komt wie hun zakken gevuld zijn en die het dus van iets anders moeten hebben. Ik denk dat het dus wel mogelijk is een heel goed WK te maken, maar dan dus wel op totaal andere leest geschoeid. Als zijnde Idealistische manier. Ga je nou eens lekker wegdromen, doe ik vaak, dan komen daar hele andere dingen bij en dan komt het allerbelangrijkste gedeelte – denk ik – als je dus weer in dat Idealistische zit – dat je daar dus naar toe gaat niet om mee te doen, maar om wereldkampioen te worden.”
“Maar,” ondernam Frits Barend na tien minuten een poging tot interruptie.
“Nee, nee”, zei Johan vriendelijk, “leer nou ‘ns luisteren. Jullie zítten zo snel. Ik kom zo in het Tweede Gedeelte.”
Aangeslagen zochten Frits en Henk even rust bij Marco van Basten, aan wie zij vroegen of Cruijff het slim gespeeld had.
“Slim, slim, wat is slim?” interrumpeerde Cruijff, nog voor de spits iets had kunnen zeggen.
“Dat wou ik juist van Márco weten,” zei van Dorp.
“Dan moet je de vraag stellen hoe hij gesteld moet worden.”
“Hoe dan?” vroeg Barend gedienstig.
“Heeft de KNVB fouten gemaakt, dáár gaat het om.”
“Wat krijgen we nu?” viel Van Dorp uit, “ik kan mijn eigen vragen wel stellen, hoor!”
Maar Cruijff hing al weer breedlachend achterin zijn stoel. “Het is hier vandaag 1 april Frits, waar maak je je druk om.”
Het was briljant van Barend & Van Dorp om Cruijff niet naar de studio in Hilversum te laten komen, maar met studio en al naar hem toe te gaan, zodat we hem zo Catalaans mogelijk voor de camera kregen. Een journalistieke ingeving van formaat, want elke poging de zaak-Cruijff buiten deze magische Catalaanse context tot klaarheid te brengen, is gedoemd te mislukken. Dan was hooguit de schíjn ontstaan dat we Cruijff begrijpen, maar waren we verstoken gebleven van het essentiële, bevrijdende inzicht dat ons woensdagavond via satelliet werd aangereikt, en mij persoonlijk als een mokerslag trof, namelijk dat Cruijff niet meer te begrijpen ís.
Cruijff is getranscendeerd. Opgestegen naar een hogere luchtlaag van de logica.
We zijn hem kwijt.
Reacties
Laat een bericht achter