De Merito-Monarch
Geplaatst op januari 31, 2013 | Gearchiveerd onder NRC HANDELSBLAD, The Semidaily Kuitenbrouwser | 1 Reactie
Het is al vaak vastgesteld: een monarchie en een meritocratie, het gaat niet samen. Je zag het bij dat zomerhuis van Willem Alexander en Maxima. Ondernéémt die man eens iets – ook niet goed. Alles strikt legaal hoor, daar niet van – het was gewoon niet naar onze smaak, en dan zetten wij ons Koningshuis met plezier even de voet dwars, zo zijn we ook wel weer. Want wij kunnen niet kiezen, we willen het allebei, en we hébben het ook: een monarchie achter een meritocratisch masker. In zekere zin is er ook gewoon netjes gesolliciteerd voor de opvolging van Beatrix, en de winnares was Maxima.
Het nieuws over de troonwisseling was het startsein van een ongekende voxpoporgie. Tientallen verslaggevers gingen de straat op en hielden honderden voorbijgangers aan, maar de eerste spreker met een ondubbelzinnig republikeins commentaar moet ik nog zien. Blijven die binnen op dit soort dagen, of liggen hun bijdragen op de vloer van de montagekamer? Pauw en Witteman trokken extra stoelen bij om dit monumentale nieuwsfeit voor ons bevattelijk te maken, maar iemand die bereid was tot principiële kanttekeningen, konden ze kennelijk niet vinden.
Zoals een theelepeltje niet veilig is als Uri Geller op bezoek komt, gebeuren er in het krachtenveld van een monarch vreemde dingen met de taal. Eén stamboompje verderop in het grote genenbos en iemand als Willem Alexander heet een uitkeringstrekker met een importbruid. Leden van Koninklijke families leven in een andere luchtdruk, op hun schouders drukt een andere zwaartekracht dan op de onze. Dat de weg naar macht en aanzien geplaveid is met deugd en verdienste is in de 21e eeuw zo’n vanzelfsprekendheid geworden, iemand in een hoge positie móet wel uitzonderlijke kwaliteiten hebben, al zien we ze misschien niet direct. Om die cognitieve dissonantie op te heffen worden de verdiensten van koninklijken, hoe gering ook, onwillekeurig opgeschaald. Wij vullen hun ballon met helium, en als vanzelf stijgen op naar het niveau dat een gewone luchtballon maar zelden bereikt. Als Pieter van Vollenhoven prinses Margriet nooit ontmoet had, zou hij het dan tot nationale rampen- en ongevallen-tsaar geschopt hebben? We zullen het nooit weten, maar dat hij als pianist nooit Carré zou hebben uitverkocht, staat wel vast.
Als Britse bekendheden over hun ontmoeting met Prins Charles vertellen zou je haast gaan geloven dat er in die man een uniek humoristisch talent verloren ging, maar waarschijnlijk is dat vooral omdat ze zelf heel nerveus heel hard hebben staan lachen om alles wat hij zei, geestig of niet.
Ook Prins Claus beschikte over zeer buitengewone kwaliteiten, werd ons na zijn overlijden voorgehouden door mensen die met gewerkt hadden. Claus kon bijvoorbeeld… vergaderen! Een normaal mens loopt halverwege gillend weg of begint vliegtuigjes te vouwen van de notulen, maar Claus bleef gewoon zitten, tot het einde! Beatrix, Willem Alexander en Maxima worden dezer dagen ook weer tot halfgod verheven. Zij doen bijvoorbeeld iets, en weten dan ook waar het over gaat! Een prins of prinses, geen idéé waar ze mee bezig zijn, denk je, maar pas op. Zó knap!
Iemand op televisie vertelde hoe hij werd voorgesteld aan Willen Alexander in New York, en de kroonprins, die zei gewoon iets! Ongelooflijk! En Koningin Beatrix, had iemand anders ontdekt, als zij met haar kleinkinderen is, is zijn gewoon een lieve oma! Ze schopt ze niet, ze scheldt ze niet uit, wat je zou verwachten, nee, ze is hartstikke leuk met ze! Niet te geloven toch? En dit alles, laten wij dat niet vergeten, terwijl de Oranjes soms ook nog persoonlijk leed te verwerken hebben! Gewone mensen komen dat soort tegenslagen niet te boven, dat is bekend, maar de Oranjes, het is fenomenaal, die, die leven gewoon door. Ik geef het je te doen!
Je vraagt je af of de hoogheden in kwestie dat soort uitzendingen zelf ook zien. En hoe het moet zijn om zo de hemel in te worden geprezen voor onbeduidendheden. Alsof je dus juist níet helemaal geweldig bent, maar een soort gehandicapte.
– Echt, ik kan u verzekeren, Koningin Beatrix is altijd héél goed voorbereid en weet van de hoed en de rand.
– Ja, hallo! Ik ben toch zeker geen randdebiel!
– Ach Mam, laat gaan. Laatst zei iemand dat hij het zo goed vond dat ik kan autorijden.
– Nou, Lex, daar hebben wij in het begin ook wel even aan getwijfeld, hoor.
– Ha! Die is goed Ma, die is goed!
Reacties
Eén reacties to “De Merito-Monarch”
Laat een bericht achter
Treffend juiste column over het “Koningshuis”, wat ongeveer net zo Oranje is als een kiwi. Over Groen gesproken: was het niet Andrée van Es, die de integratie van Mej. Zorreguieta verzorgd heeft en haar de onsterfelijke woorden: “De Nederlander bestaat niet” in de mond heeft gelegd?
Verder is het wat moeilijk voorstelbaar welke prestaties de intellectueel -op zijn best – middelmatig begaafde Willem Alexander gaat leveren om zijn jaarlijkse “toelage” van meer dan een miljoen , waar te maken. Ook de vele tonnen voor zijn echtgenote tarten de verbeelding.
Overigens: complimenten voor de geestige en rake column van 07.06.2013.