Het Zompmodel
Geplaatst op augustus 11, 2014 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | 1 Reactie
Tijdens zijn verhoor door de Enquêtecommissie Woningcorporaties typeerde econoom Arnout Boot de corporatiesector als een ‘zompige wereld.’ ‘Gaat de Commissie Van Vliet Haags licht werpen op de corporatiezomp?’ vroeg de Volkskrant zich af.
‘Zomp.’ Je hoort het smakken en soppen, je voelt het zuigen van de blubber aan je voetzolen. De bodem deint, één onverhoedse beweging en je zakt weg.
Zomp.
Het is een modern idée reçue dat als een overheid te veel reguleert, de samenleving zompig wordt. In de jaren vijftig zestig en zeventig waren Westerse economieën verzompt, beweerden de neoliberalen in de jaren tachtig. Te veel regels, te weinig prikkels, teveel zekerheden, te weinig uitdagingen. Te veel overheid, te weinig markt. Het moest, strakker, scherper, efficiënter. Meer markt, want in tegenstelling tot de overheid bevat de markt een natuurlijke afweer tegen ondoelmatigheid en verspilling. Tegen zomp.
(Het is de vraag of dit waar is. Als de markt iedereen tevreden kan stellen, waarom zitten er dan elke dag miljoenen mensen achter hun bureau op Microsoft te kankeren? Omdat Microsoft macht heeft en aanbieders van betere producten niet. Omdat van macht altijd misbruik wordt gemaakt. Als dit soort kanttekeningen bij het martkevangelie al geplaatst werden, hebben zij weinig indruk gemaakt.)
Het marktdenken ontaardde in wat het zei te bestrijden. Nederland is nu zo’n jaar of dertig bezig met het vermarkten van overheidstaken, en als het iets heeft opgeleverd, dan is het: méér zomp.
Al die schandalen en debacles van de laatste jaren in al die gedereguleerde sectoren, het heeft allemaal één en dezelfde oorzaak: gebrek aan structuur, gebrek aan duidelijkheid, gebrek aan controle, gebrek aan tucht. De overheid trad niet terug ten behoeve van een efficiënt, zelfsturend marktmechanisme, nee, de overheid bleef gewoon bestaan maar zij droeg haar taken over aan een nieuw gecreëerde tussensector, gerund door een anonieme bestuurskaste die het in de top van de particuliere of publieke sector waarschijnlijk geen dag zou uithouden, maar in de schaarsverlichte plooi daartussenin floreerde als champignons in een grot. InHolland, Amarantis, Woonzorg, Philadelphia, Meavita, Vestia, Rochdale, St Antonius, NZa, een oneindige stoet van bebrilde vijftigers trekt aan ons voorbij, van geen van allen hebben we ooit gehoord, maar zij zijn het: de zomp. Pas bij de hoorzitting naar hun wanprestatie leren wij ze kenen.
De zorg wordt geprivatiseerd en het toezicht over die biljoenenmarkt wordt overgedragen aan een ‘autoriteit’ zonder taakomschrijving! En zonder gedragscode! Maar dit schertsorgaan heeft dan weer wél de macht om een ziekenhuisdirectie die er vrolijk op los fraudeert te vrijwaren voor vervolging. Het onderzoek naar deze miljoenenverduistering blijft geheim. Waarom eigenlijk, vraag je je af, maar je hoort het al soppen rond je schoenen: het is de zomp.
De reactie van de verantwoordelijke minister was spot on: er moet ‘een duidelijk en actueel protocol met recente werkafspraken’ komen. (Het galmende ‘muhahaha’ dat zij erop liet volgen werd niet uitgezonden.)
‘Een duidelijk en actueel protocol met recente werkafspraken.’ Vertaling: meer zomp.
De Raad van Toezicht, ook zo’n fijne zomp-innovatie. Honderden zijn er inmiddels, duizenden, het land is ermee overdékt. Ze functioneren niet, schrijft Rienk Goodijk in Falend toezicht in semipublieke organisaties. Redenen: vage taakopvatting, gebrekkige informatie, onvoldoende optreden, mistige verantwoordelijkheden. Samengevat: de zomp.
Enkele jaren geleden was er een congres over deregulering en toezicht.DE voorzitter van de nieuwe gevormde Zorgautoriteit, Frank de Grave, legde uit dat hij de taak van de NZa zag als een vorm van coaching. Oftewel: zomp. PieterKalbfleish zette uiteen dat hij als voorzitter van de Autoriteit Financiele Markten te werk zou gaan volgens het principe van de wortel en de stok. Wederom: zomp.
Wij moeten het onder ogen zien: Nederland is een knoeiboel geworden. Je leest weleens in de krant over dat soort landen, ver weg meestal, waar allerlei zaken die wij vanzelfsprekend vinden niet geregeld zijn. Wakker worden allemaal: veel van dat soort zaken zijn in eigen land óók niet meer geregeld. Wij hebben van Nederland een bewolkte bananenrepubliek gemaakt.
Bij het woord ‘polder’ denken wij aan Leeghwater en Lely en zwelt onze borst, maar ‘polder’ is vaak gewoon een ander woord voor ‘zomp’. Nederland wordt geregeerd volgens het zompmodel.
Zou er in plaats van al die achtereenvolgende enquêtes naar deelaspecten van deze ramp niet beter één permanente commissie kunnen worden geïnstalleerd, die de komende twintig jaar non-stop onderzoek doet naar dit fnuikende verschijnsel als geheel? Ik stel voor dit de Commissie Zomp te noemen.
Reacties
Eén reacties to “Het Zompmodel”
Laat een bericht achter
‘Een duidelijk en actueel protocol met recente werkafspraken.’ Kortom: regels. Wie heeft er ooit bedacht dat regels inherent negatief zijn? Verkeersregels? Allemaal lastig, al dat wachten bij een stoplicht. Afaschaffen en doorrijden. Wat er dan gebeurt zien we nu in alle lagen van onze samenleving terug: chaos en willekeur.