It’s the economy, Lodewijk!

Geplaatst op november 29, 2014 | Gearchiveerd onder NRC Next, The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer

Eigenlijk is het de schuld van Paul Scheffer. De kracht van zijn spraakmakende stuk over de falende integratie van immigranten, het Multiculturele Drama, veertien jaar geleden, was dat een linkse intellectueel zijn eigen partij, de PvdA, ermee confronteerde dat zij op het thema immigratie een weke en bangelijke visie had, met de diepgang van een Coca Cola-commercial. Maar zijn betoog had ook een spijtige bijwerking.

Wat Scheffer vooral aan de kaak stelde was de koudwatervrees van de Nederlandse elite voor ‘suspecte’ zaken als culturele waarden en nationale identiteit, en hoe die houding in het immigratiebeleid doorwerkte in het wegkijken en afkopen van problemen. Ja, dat was een beetje laf van ons, en ja, sinds de Tweede Wereldoorlog zat de angst voor etnisch-culturele confrontatie er flink in, en ja, het werd misschien tijd om dat soort thema’s weer bespreekbaar te maken, maar wat  Scheffer miskende, en zijn partij ook nu nog, was dat de economie altijd eerst komt.

Uitgangspunt van het Nederlandse minderhedenbeleid was decennialang: ‘integratie met behoud van culturele identiteit’. Of zoals deskundigen het tegenwoordig zouden noemen: bridging én bonding. In de praktijk was alles overigens gericht op die bonding, de bridging kwam later nog wel, misschien. Toen de ‘gastarbeiders’ na gedane arbeid niet naar huis gingen, werden ze onder het motto ‘jij niet goed praten, jij uitkering,’ naar het koffiehuis gestuurd en zoet gehouden met categorale voorzieningen. Een systeem van welzijnsgestuurde segregatie. Probleem opgelost. En nu vraagt de politiek zich nerveus af wat die afgedankte arbeidskrachten in die koffiehuizen allemaal denken en zeggen, en of dat wel strookt met onze ‘waarden’. Het echte probleem lijkt mij dat zij daar zítten.

Een immigrant die de Nederlandse taal niet kent, kan niet ‘delen in onze collectieve herinnering’, zoals Scheffer het stemmig uitdrukte, en dat is misschien spijtig, maar hij kan ook niet op het postkantoor werken, en dat is veel spijtiger. Wie een mooie baan of een leuk winkeltje heeft, past wel op voor trammelant. De Indische Nederlanders, de Chinese Nederlanders, de Vietnamese Nederlanders, andere immigrantengroepen die hier leven, waarom horen wij daar zo zelden slechte berichten over? Omdat ze economisch redzaam zijn. Hebben zij al onze ‘waarden’ omarmd? Nee, en wat zou het?

Het Multiculturele Drama was geen cultureel verraad aan onszelf, zoals Scheffer stelde, maar een sociaal verraad aan hén. Mackie Messer leerde het ons, en het is merkwaardig dat politici het zo makkelijk vergeten: eerst komt het eten en dan komt de moraal.

Een linkse minister van Sociale Zaken belast met integratie zou dáár op moeten inzetten: werk, werk en nog eens werk. Massief investeren in arbeidsparticipatie en eindelijk eens afrekenen met de nog altijd aanzienlijke discriminatie van allochtonen op de arbeidsmarkt. Maar wat doet hij, in plaats daarvan? Hij begeeft zich op grondwettelijk drijfzand door zich te mengen in het beleid van religieuze organisaties die ‘de integratie niet bevorderen’, of zoiets vaags, terwijl zij daar niet eens voor zijn opgericht. In zijn hand een onderzoek dat hij volgens de auteurs geheel verkeerd begrepen heeft (zie NRC-Handelsblad van maandag jl.)

Wat zou Lodewijk Asscher bewegen?

Scheffers analyse, met zijn nadruk op culturele assertiviteit, was ook koren op de molen van conservatieve nationalisten als Geert Wilders, die de elite evenzeer verwijt dat zij onze nationale identiteit verkwanselen. Zie de bekende PVV-plannen voor een moskeestop en een kopvoddentaks, of, vorige week nog, een wet waarin de RAL-kleur van de knecht van Sinterklaas wordt vastgelegd. Die (schijnbare) consensus tussen links en rechts verschaft de PvdA het perfecte alibi om te kiezen voor een lijn die tegemoetkomt aan de Scheffer-analyse én aan de xenofobe framing van het immigratievraagstuk door Wilders en de VVD. ‘Integratie’ zónder behoud van culturele identiteit! Een aantrekkelijke combinatie, die Lodewijk Asscher niet liet liggen. Terwijl hij dat, als hoeder van de grondwet én als sociaaldemocraat, toch had moeten doen. Dat had zijn partij ook nog eens twee Kamerzetels gescheeld.

Reacties

Laat een bericht achter