Noordrem, misbruik wordt gestraft

Geplaatst op december 21, 2014 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer

Een gebeurtenis uit 2014 die ik zou willen koesteren is het rechterlijke vonnis inzake Uber. Er zit uiteraard een keerzijde aan deze medaille, want als je één bedrijfstak een disruptie onder z’n gat zou gunnen dan is het de taxibranche. In Nederland heb je de keuze tussen dure, slecht gereguleerde dienstverlening, of goedkope niet gereguleerde. Wat je het liefst zou hebben: adequaat gereguleerde dienstverlening van goede kwaliteit voor een reële prijs, behoort niet tot de mogelijkheden, dertig jaar retoriek over keuzevrijheid en marktwerking ten spijt. Maar in steden met een goed functionerend taxisysteem, New York, Berlijn, Barcelona, waarom zouden al die chauffeurs ineens de WW in moeten?

Het had weinig gescheeld of de VVD had de taxiwet twintig jaar geleden afgeschaft, maar we hadden hem gelukkig nog en hij bleek een bruikbaar weermiddel. Andere disruptors ontmoeten dat obstakel niet en gaan hun gang tot iets of iemand ze een halt toeroept. De vraag is: wat of wie?

Toen Lodewijk Asscher drie maanden geleden een toespraak hield over de robotrevolutie ging hij er nog vanuit dat hogeropgeleiden zouden profiteren: ‘Hun vaardigheden zijn namelijk nodig om de robots goed te laten functioneren.’

Humans need not apply, de nieuwste video van de enigmatische blogger C.P.G. Grey over datzelfde onderwerp, schetst een ander beeld. De robot zal niet stoppen bij eenvoudige taken, maar onverstoorbaar de beroepspiramide beklimmen, van laag- via middel- naar hooggeschoold werk. Robots ontwerpen robots die robots ontwerpen, net zo lang tot wij humans niet meer nodig zijn.

Bij de eerste robotiseringgolf in de jaren tachtig lieten de kranten geen robots zien, maar betogende arbeiders die hun baan kwijtraakten. Nu is het andersom. Chinese restaurants vervangen bedienend personeel door robots, berichten de media,  en in plaats van bedroefde obers en serveersters zien we de robots zelf, vrolijk gehumaniseerd. Eentje draagt een zijden sjaaltje. Gezellig toch?

Dertig jaar geleden gonsde het ook van de techno-voorspellingen, waarvan er heel wat niet zijn uitgekomen – stemherkenning in plaats van toetsenborden, het papierloze kantoor, en kijk ons vandaag eens. Maar andere prognoses werden wel bewaarheid, dus laten we voor de zekerheid aannemen dat Grey gelijk heeft. Het kán, we have the technology, maar wíllen we het ook? Of, betere vraag: hebben we er iets over te zeggen?

De gerobotiseerde datastofzuiger Facebook verruimt zijn privacy-richtlijnen en wij kunnen er weinig aan doen, want Facebook is een brievenbus-bv in Ierland. Starbucks, Google, Amazon, Disney, ze betalen in Europa vrijwel geen belasting, maar hoe ze dat met de Nederlandse belastingsdienst geregeld hebben is zelfs voor het parlement geheim. Krijgen we een Commissie Stiekem voor vraagstukken van economische veiligheid?

De kerncentrale van kapitaal en technologie wordt elke dag krachtiger, kunnen wij er nog tegenop? Of draait de machine inmiddels zo snel dat alleen een spontaan defect hem kan stoppen, zoals in 2008, toen de turbine van de haute finance uit elkaar klapte? Heeft het kapitalisme nog een rem, of kunnen we eigenlijk alleen maar strobalen langs het circuit leggen?

Er is enige hoop, Lodewijk Asscher agendéért het vraagstuk in elk geval, net zoals hij een wal opwerpt tegen de doorgeschoten flexibilisering, maar in het algemeen is de stemming in de politiek er een van go with the flow en don’t rock the boat.

In tijden van nood moet de politiek buigen voor het ‘algemeen belang’. Wie wil dat de politiek het hoofd buigt creëert een noodtoestand. Margaret Thatcher zei ‘There is no alternative’, haar erfgenamen zeggen ‘nietsdoen is geen optie’. En links zegt het na. Iederéén in Den Haag zegt dat nietsdoen geen optie is. Disruptie is onvermijdelijk, wie dwarsligt heeft wat uit te leggen. De reacties op het ‘nee’ van de drie PvdA-senatoren waren ronduit huilerig. ‘Hoe, hoe, hoe moet het nu vérder?’ stamelt de Radio 1-presentator. ‘Ik bbb-bedoel, er ligt een gat!’ Alsof zij misbruik maakten van de noodrem. Alsof politiek bedrijven eigenlijk ongepast is. Er is immers een noodtoestand?

Reacties

Laat een bericht achter